
مقدمه
کاسه چرخ پراید، هرچند قطعهای ساده به نظر میرسد، اما در نقش خود یک جزء حیاتی در سیستم ترمز خودرو ایفا میکند. انتخاب یک قطعه باکیفیت از جنس مناسب با تولید مصرفی و کنترل دقیق کیفیت نه تنها ایمنی راننده و سرنشینان را تضمین میکند، بلکه از استهلاک دیگر اجزای سیستم ترمز جلوگیری کرده و هزینههای نگهداری را بهطور چشمگیری کاهش میدهد.شرکت صنایع ریختهگری سهند آذرین با بهرهگیری از فناوری ریختهگری قالب ماسه تر در خط اتوماتیک و استفاده از چدن خاکستری استاندارد اقدام به تولید کاسه چرخ پراید با دقت فنی بالا کرده است. در این مقاله، به صورت جامع و تخصصی به بررسی تمامی ابعاد این محصول از طراحی تا استفاده میپردازیم.
1-تعریف و کاربرد قطعه
1-1-تعریف فنی
کاسه چرخ (Brake Drum) قطعهای استوانهای شکل و از جنس چدن است که در سیستم ترمز نوع کاسهای بهکار میرود. این قطعه روی توپی چرخ عقب خودرو نصب میشود و کفشکهای ترمز با سطح داخلی آن تماس پیدا میکنند تا نیروی اصطکاک لازم برای ترمزگیری تولید شود.
1-2-کاربرد درخودروی پراید
خودروی پراید، به دلیل وزن سبک و ساختار ساده، از سیستم ترمز کاسهای در محور عقب استفاده میکند. بنابراین، کاسه چرخ پراید نقشی حیاتی در توقف خودرو دارد. هرگونه نقص در طراحی، فرآیند تولید یا کیفیت این قطعه، میتواند باعث کاهش توانایی ترمزگیری، افزایش طول مسافت توقف و درنهایت کاهش ایمنی رانندگی شود.
2-ویژگیهای فنی، ابعادی و متالورژیکی
2-1-جنس قطعه: چدن خاکستری
چدن خاکستری (Gray Cast Iron) با گرید G250 یکی از بهترین گزینهها برای تولید کاسه چرخ است. ویژگیهای زیر آن را مناسب میسازد:
ساختار گرافیت پولکی که باعث جذب ارتعاش و نویز میشود.
سختی سطحی دادهشده از طریق گرافیت، مقاومت به سایش سطوحی را تقویت میکند.
هدایت حرارتی بالا امکان دفع گرمای تولیدشده ناشی از اصطکاک را فراهم میآورد.
خواص چقرمه و مقاومت به خستگی حرارتی، بهویژه در شرایط کاربری شدید.
2-2-مشخصات ابعادی و هندسی
برای بهدست آوردن عملکرد مطلوب سیستم ترمز و انطباق کامل با استانداردهای تولید خودرو، ابعاد کاسه چرخ پراید مورد دقیق کنترل قرار میگیرند. این ویژگیها عبارتند از:
قطر داخلی حدود ۲۰۰ میلیمتر.
ضخامت لبه داخلی حدود ۷ میلیمتر.
سنگ خواهد زدایی پس از ریختهگری برای حصول کیفیت سطحی مناسب.
نوع سوراخبندی: چهار سوراخ دقیق برای نصب روی توپی چرخ.
وزن میانگین قطعه بین ۳.۵ تا ۴.۲ کیلوگرم با تلرانس حداکثر ۵۰ ±گرم.
2-3-ویژگیهای مکانیکی و متالورژیکی
سختی سطحی HB 180–220، مناسب برای ایجاد اصطکاک بهینه.
چقرمگی مناسب برای جلوگیری از ترکخوردگی در شرایط تنش حرارتی.
کنترل دقیق ساختار توزیع گرافیت پولکی بهمنظور جلوگیری از نقاط ضعیف و حفره.
تحمل تنشهای دینامیکی و خمشی ایجادشده در طول ترمزگیریهای مکرر.
3-فرآیند تولید در سهند آذرین
فرایند تولید کاسه چرخ پراید در شرکت سهند آذرین شامل چند مرحله دقیق و کنترلشده است:
3-1-طراحی مهندسی و مدلسازی
طراحی سهبعدی CAD مطابق نقشه اولیه و استانداردهای خودروساز.
تحلیل بار مکانیکی و حرارتی با نرمافزار CAE برای بهینهسازی ساختار.
3-2-قالبگیری ماسه تر در خط اتوماتیک
استفاده از ماسه سیلیسی با چسبهای طبیعی در خط قالبگیری تمام اتومات.
کنترل دقیق درصد رطوبت ماسه برای دستیابی به شکل دقیق قالب.
کاهش قابل ملاحظه تلرانسها و ایجاد هماهنگی بین قطعات ریختهگری شده.
3-3-ریختهگری چدن خاکستری
ذوب فلز در کوره القایی با کنترل آنالیز شیمیایی.
اضافهکردن فروآلیاژها برای اصلاح خواص متالورژیکی.
پر کردن قالب در دمای کنترلشده ۱۴۰۰–۱۴۵۰ درجه سانتیگراد.
3-4-سرد شدن، جداسازی و تمیزکاری
سرد شدن تدریجی تا دمای محیط برای جلوگیری از ترک و تنش درونی.
استفاده از روشهای لرزشی برای جدا کردن ماسه.
پرداخت سطحی اولیه جهت آمادهسازی برای ماشینکاری.
3-5-ماشینکاری دقیق CNC
تراش سطح داخلی برای حذف تلرانسها و آمادهسازی مکان اصطکاک.
سوراخکاری دقیق سطح نصب و اطمینان از هممحوری.
آزمون توازن دینامیکی پیش از خروج قطعه از خط تولید برای اطمینان از عملکرد بیصدا.
3-6-کنترل کیفیت و بستهبندی
بازبینی ابعادی با آلتهای دقیق دیجیتال.
آزمون سختیسنجی با مقیاس Brinell.
تست نفوذ ذرات مگنتی برای بررسی ترکهای سطحی.
بستهبندی ضد رطوبت، با ماندگاری بالا در حملونقل انبوه.
4-استانداردهای کیفی و آزمونهای مورد استفاده
فرایند تولید سهند آذرین بر پایه استانداردهای معتبر انجام میشود:
استاندارد مواد دینی DIN EN GJL‑250 گواهی چدن خاکستری.
سختیسنجی طبق ASTM A48.
بازبینی ابعادی مطابق با استانداردهای ژاپنی JIS یا SAE.
آزمایش ترک مجازی یا PT برای بررسی عیوب سطحی.
کنترل تعادل دینامیکی برای اطمینان از عملکرد بدون لرزش.
آزمایش اصطکاک بین کفشک و سطح داخلی کاسه چرخ برای حفظ اثر ترمزگیری.
5-مقایسه نمونه اصلی با نمونههای بیکیفیت بازار
ویژگیهای کلیدی زیر بهصورت متنی در قالب موارد جداگانه بیان شده است تا قابلیت کپی کامل در سایت وجود داشته باشد:
ویژگی اول: جنس چدن
• سهند آذرین از چدن خاکستری با آنالیز دقیق شیمیایی G250 استفاده میکند؛ در حالی که نمونههای متفرقه ترکیبات غیر استاندارد با کیفیت پایین به کار میبرند.
ویژگی دوم: دقت وزن
• قطعات سهند آذرین با تلرانس وزنی ۵۰ ±گرم تولید میشوند؛ نمونههای متفرقه دارای تلرانسهای گسترده تا ۳۰۰ ±گرم هستند که باعث لرزش و شکست در عملکرد میشوند.
ویژگی سوم: ماشینکاری CNC
• سهند آذرین سطح داخلی و نصب را با دقت بالا تراش میدهد؛ در نمونههای بیکیفیت، سطوح غیر همراستا و ناخالصیها باعث کاهش عمر و افزایش نویز میشود.
ویژگی چهارم: سختی کنترلشده
• سختی سطحی کاسه چرخ سهند آذرین بین HB 180 تا 220 تنظیم شده است؛ نمونههای نامرغوب دارای سختی ناهمگون و گاه خیلی کم یا خیلی زیاد هستند.
ویژگی پنجم: آزمون تعادل دینامیکی
• هر قطعه سهند آذرین پیش از بستهبندی، از نظر بالانس بررسی میشود؛ در حالی که در نمونههای متفرقه چنین تستی وجود ندارد و در نتیجه چرخی لرزان و صدادار خواهید داشت.
ویژگی ششم: کنترل کیفیت نهایی و گارانتی
• سهند آذرین هر قطعه را طبق استاندارد کنترل میکند و همراه با گواهی کیفی و ضمانتنامه عرضه میکند؛ نمونههای نامعتبر، فاقد این امکانات هستند.
6-نشانههای خرابی یا نیاز به تعویض
در ادامه مهمترین شاخصهایی که نشاندهنده مشکلات در کاسه چرخ پراید هستند، با راهکارهای ساده شناسایی ذکر شدهاند:
1. شنیده شدن صدای سوت یا ساییده شدن هنگام ترمزگیری، نشانه سایش غیر یکنواخت یا ترک است.
2. لرزش در پدال یا فرمان هنگام ترمز، نشاندهنده عدم تعادل یا تاب در قطعه است.
3. مشاهده خطوط قطری یا ترکهای سطحی روی سطح داخلی کاسه، احتمال شکست مواد را نشان میدهد.
4. تماس چرب یا جرمگرفتگی روی سطح داخلی راندمان ترمز را کاهش میدهد و باید تمیزکاری یا تعویض صورت گیرد.
5. کاهش محسوس قدرت ترمز یا افزایش مسافت توقف، بهویژه در شرایط مرطوب، نیاز فوری به بررسی دارد.
7-نقش کاسه چرخ در ایمنی و عملکرد خودرو
کنترل موثر توقف خودرو: ایجاد اصطکاک لازم برای کاهش سرعت در ترمزگیری
پایداری خودرو: جلوگیری از ناپایداری محور عقب و انحراف ناگهانی خودرو در سرعت
کاهش صدا و لرزش: ساختار متراکم چدن خاکستری، نویز جاده را تا حد قابل قبول کاهش میدهد
افزایش طول عمر لنت ترمز: سطح یکنواخت و سخت، عمر لنت را افزایش میدهد
پیشگیری از آسیب به سایر اجزای سیستم: کاسه چرخ نامناسب میتواند باعث خرابی بلبرینگها و توپی چرخ شود
8-مزایای انتخاب کاسه چرخ سهند آذرین
تولید از چدن خاکستری استاندارد G250 جهت تضمین خواص مکانیکی
ریختهگری قالب ماسه تر در خط اتوماتیک برای افزایش دقت ابعادی و وفاداری ساختار
ماشینکاری CNC با دقت بالای هممحوری و صافی سطح
کنترل تعداد آزمونها: سختیسنجی، PT، توازن دینامیکی، تست اصطکاک
وزنسنجی دقیق و کنترل شده، بدون نوسانهای عملکردی
گارانتی و گواهی کیفی برای اطمینان خریدار
قابلیت حک برند سفارشی برای تأمینکنندگان قطعات یا خودروسازان
بستهبندی مقاوم و مناسب برای حملونقل انبوه
هزینه اقتصادی با حفظ کیفیت بالا نسبت به محصولات مشابه
9-نتیجهگیری و دعوت به همکاری
کاسه چرخ پراید، جزء حیاتی سیستم ترمز میباشد؛ بنابراین کیفیت بالای آن در تولید نهایی خودرو یا در بازار یدکی، تأثیرات مستقیم بر ایمنی و تجربه رانندگی دارد. شرکت صنایع ریختهگری سهند آذرین با دانش فنی، تجهیزات پیشرفته، کیفیت تضمینشده و گارانتی محصولات، بهترین گزینه برای تأمین و تأمین مجدد این قطعه است.
مقالات و اخبار