ریزساختار چدن تقویت شده و تولید شده به روش لاست فوم

چکیده:

در مقالــه حاضــر روش تولیــد قطعــات ریختگــی چــدن خاکســتری تقویـت شـده بـه وسـیله فرآینـد لاسـت فـوم بررسـی شـده اسـت، هــدف از ایــن تحقیــق تعییــن شــکل گیری ریزســاختار چــدن خاکســتری تقویــت شــده بــا مغزی هایی از جنــس فــولاد کربنــی و ضــد زنــگ بــا ایــن روش ریخته گری می باشد.

نتایــج تحقیــق نشــان میدهــد کــه محصــولات تجزیــه پلــی اســتایرین منبســط شــونده تأثیــر مثبــت بــر شــکل گیری اتصــال چــدن بــا مغزی هــای تقویت کننــده دارد، هنگامــی کــه مفتــول فــولادی بــرای تقویــت اســتفاده شــده یــک لایــه دکربــوره چــدن در اطــراف آن شــکل میگیــرد، کــه در آن آخال هــای گرافیــت کوچکتــر هســتند و مقــدار آن ها کمتــر از میــزان آن ها در آلیــاژ اصلــی اســت. بــه دلیــل دکربـوره شـدن، سـاختار سـطحی محـل تقویـت از فریـت بـه پرلیـت همــراه ســمانتیت تغییــر مییابــد.

مفتــول فــولاد تقویت کننــده میتوانـد در افزایـش اسـتحکام و چقرمگـی چـدن خاکسـتری موثـر باشـد. اسـتفاده از تقویت کننـده فـولاد ضـد زنـگ منجـر بـه تشـکیل یـک لایـه انتقالـی بـر روی بخشـی از سـاختار زمینـه فلـزی میشـود. ایـن لایـه حـاوی لدبوریـت بـا کـروم حـل شـده اسـت کـه فرسـایش چــدن را افزایــش می دهــد.

مقدمه:

ریخته گـری محصـولات کمپوزیـت در صنایـع مختلـف رو بـه گسـترش اسـت. تلفیـق از خصوصیـات مختلـف در یـک قطعـه امـکان افزایـش بهــره وری را بــالا میبــرد، بــرای دســتیابی بــه قطعــات کمپوزیــت بــا پیکربنـدی پیچیـده، منطقی تریـن روش، فناوری ریخته گـری اسـت، زیـرا بـا ایـن روش، حداقـل ماشین کاری نیاز خواهـد بود و بـرای تولید محصـولات ریختگـی بـا دقـت بـالا و شـکل پیچیـده شـامل قطعـات ریختگـی کمپوزیـت و دو فلـزی شـیوه توصیـه شـده روش لاسـت فوم (فـوم فـدا شـونده) بـا LFC1 می باشـد، امـروزه مثال هایـی از قطعـات ریختگــی کمپوزیــت بــا تلفیــق جامــد – مــذاب بــه روش LFC از آلومینیـم/ مـس (2 و 1)، آلومینیـم/ فـولاد (3)، آلومینیـم/ منیزیـم (5و 4) ، چـدن/ مـس (6) و غیـره وجـود دارد.

در بیشـتر مـوارد، تلفیـق جامـد – مـذاب یاتقویـت بـه وسـیله مغزی هـای سـیمی بـا مفتولـی مســتقر شــده در مــدل فــوم پلــی اســتایرین کــه هنــگام بارریــزی آلیـاژ زمینـه تحـت حـرارت از بیـن مـیرود یـا چسـباندن بـه سـطح مــدل فومــی (صفحــه) انجــام می شود، همچنیــن مثال هایــی از ریخته گـری دو فلـزی بـه وسـیله تلفیـق مـذاب – مـذاب از دو آلیـاژ متفـاوت آلومینیـم یـا چـدن سـفید پـر کـروم بـا فـولاد کربنـی (8) وجـود دارد. در مـورد تلفیـق مـذاب – مـذاب، آلیاژهـا از طریـق دو سیسـتم متفـاوت را هنگامـی بـه تدریـج بارریـزی میشـوند و یـا بـه صـورت هـم زمـان، البتـه در هنـگام بارریـزی هـم زمـان، آلیاژهـا میتوانـد بـا هـم مخلـوط شـوند.

بنابرایـن بـرای پرهیـز از ایـن امـر میتوانــد موانــع و جداســازی بــه کار رود. (.9) از نقطــه نظــر عملــی، خصوصیــات کمپوزیــت و ســطح آن ها مهــم اسـت، از نقطـه نظـر علمـی، فرایندهایـی کـه از آنهـا فلـز زمینـه بـا اجــزای تقویت کننــده وارد واکنــش می شــود، مــورد توجــه ویــژه اســت، زیــرا ایــن امــر تعییــن کننــده کیفیــت اتصــال بــوده کــه مســتقیما بــر خصوصیــات کمپوزیــت موثــر خواهــد بــود.

مطالعــات متعــدد نشــان میدهــد کــه طبیعــت ایــن واکنــش تحــت تأثیــر عواملـی بدیـن شـرح اسـت: نـوع آلیـاژ زمینـه و عامـل تقویت کننـده، درجـه حـرارت بارریـزی، نسـبت جرمـی یـا حجمـی، ابعـاد هندسـی عامــل تقویت کننــده و غیــره. چـدن خاکسـتری بـه دلیـل خصوصیـات خـوب ریخته گـری، قابلیـت خـوب ماشین کاری و قیمـت پاییـن یـک آلیـاژ سـازهای چنـد کاره و مناســب اســت، البتــه چــدن خاکســتری دارای خصوصیــات پاییــن مکانیکــی می باشــد، بنابرایــن هــدف تحقیــق در ابتــدا افزایــش اسـتحکام و چقرمگـی چـدن خاکسـتری بـا مغزی هـای تقویت کننـده از آلیاژهایــی بــا خصوصیــات بالاســت.

تحقیقاتــی (11 و 10) بــر روی کمپوزیت هــای ریختگــی از چــدن خاکسـتری تقویـت شـده بـا سـیم فـولادی نشـان داده کـه اسـتحکام و چقرمگــی مــی توانــد بــه ترتیــب 30 و40 درصــد افزایــش یابــد.
تقویـت بـا صفحـات فـولاد کـم کربـن چقرمگـی چـدن خاکسـتری را 5 تـا 15 درصـد افزایـش داده اسـت (12). مطالعـات بـر روی قطعـات ریختگــی بــه دســت آمــده از بارریــزی چــدن خاکســتری بــر روی صفحـات فـولاد ضـد رنـگ نشـان داده کـه چنیـن قطعـات دو فلـزی دارای کیفیـت بـالای اتصـال فلـزی بـوده و یـک لایـه کاری مقـاوم بـه فرســایش در کنــار صفحــه بــه وجــود آمــده اســت.

البتــه کمپوزیــت چــدن خاکســتری و قطعــات ریختگــی دو فلــزی اشــاره شــده، بــه روش معمــول ریخته گــری در قالب هــای ماســه ای تهیــه شــده اند. در روش LFC، هنــگام بارریــزی کــه همــراه ســوختن و از بیــن رفتــن پلــی اســتایرن (EPS) اجــزای تقویت کننــده بــا محصــولات مایــع حاصـل از تجزیـه LPS تـر شـده و در فاصلـه بیـن مذاب و مـدل فومی یــک اتمســفر احیاکننــده بــه وجــود می آید.

تمامــی ایــن شــرایط میتوانــد بــر واکنــش بیــن مــذاب زمینــه و اجــزای تقویت کننــده موثــر باشــد. از آنجــا کــه خصوصیــات فیزیکــی، مکانیکــی و کاری چـدن خاکسـتری بـه وسـیله ویژگی هـای ریـز سـاختاری آن تعییـن می شود. در تحقیــق حاضــر شــکل گیری ریزســاختار قطعــات چــدن خاکسـتری تقویـت شـده بـه روش LFC مـورد مطالعـه قـرار گرفـت.

روش آزمایش

مــدل هــای فــدا شــونده از EPS بــا وزن مخصــوص Kg/m3 20 بــه صــورت صفحــات بــا ابعــاد 15* 100*  200 میلیمتــر تهیــه شــد. مغزیهــای تقویت کننــده بــا قطــر 1، 2، 3 و 4 میلیمتــر و طــول 230 میلیمتــر مطابــق شــکل a1 بــه صــورت طولــی قــرار گرفتنــد، ســیم فــولادی گالوانیــزه مطابــق اســتاندارد1.0402 EN و ســیم طنــاب ۷ * ۷ فــولاد ضــد زنــگ1.4301 EN کــه عنــوان مغــزی اســتفاده شــدند در جــدول 1 ترکیــب شــیمیایی آن ها ارائــه شــده اســت، بــرای تعییــن ترکیــب شــیمیایی از اســپکترومتر Spek Poly Junior و در جــدول 2 طــرح آزمایــش نیــز ارائــه گردیــده اســت.

راهگاه هــا و تغذیــه بــه مدل هــای EPS چســبانده شــد و بعــد از آن بـا پوشـان نسـوز پوشـش داده شـد، پـس از خشـک شـدن پوشـان مجموعــه مــدل درون ماســه سیلیســی خشــک قالب گیــری و بــا اعمـال ویبـره ماسـه فشـرده گردیـد. قالب هـا بـا چـدن خاکسـتری GJL-250 EN- (مطابــق جــدول) 1 بــا درجــه حــرارت 1400 درجه سانتی گراد و اعمــال خلاء بــا فشــار 0/04 مگاپاســکال بارریــزی شــد.

مطابــق شــکل 1b نمونه های متالوگرافــی از قطعــات ریختگــی بریــده شــد. در نمونه های اچ نشــده شــکل و توزیــع ذرات گرافیــت در چــدن بررســی گردیــد و پــس از اچ کــردن بــا محلــول پیکــرال تشــخیص ریزســاختار زمینــه چــدن و مغــزی تقویت کننــده صــورت گرفــت. مطالعــات متالوگرافــی بــا اســتفاده از میکروســکوپ نــوری و آنالیــز شــیمیایی فازهــای موضعــی بــه وســیله الکتــرون میکروســکوپ  Vega Tescan مجهــز بــه سیســتم EDS Bruker انجام شد.

نتایج و سگالش:

مطالعــات کنتــرل نمونه های چــدن خاکســتری تقویــت نشــده نشــان میدهــد ســاختاری بــا گرافیــت ورقــه ای نــوع A و توزیــع یکنواخــت و انــدازه I مطابــق اســتاندارد  (945-1:2019 ISO )شـکل (2a) دارد. طـول ذرات گرافیـت 60 تـا 120 میکـرون و سـاختار زمینــه چــدن تقویــت نشــده پرلیــت بــا مقــدار کمــی فریــت (تــا 5 درصــد) بــدون ســمانتیت(شــکل 2b) اســت.

مطالعـه نمونه های چدنـی تقویـت شـده نشـان داد کـه مغزی هـای بــا قطــر 1 میلیمتــر از جنــس فــولاد کربنــی و فــولاد ضــد زنــگ در جریــان ریخته گری کاملاً ذوب شــدند و در ســاختار نمونه ها قابــل رویــت نیســتند. امــا در ســایر نمونه ها اتصــال خــوب چــدن خاکســتری بــا مغزی هــای تقویت کننــده مشــاهده شــد. مطالعــه نمونه های چدنــی اچ نشــده کــه بــا مفتول هــای فــولاد کربنـی بـا قطرهایـی 2، 3 و 4 میلیمتـر تقویـت شـده بودنـد، ذرات گرافیـت فـرم I بـا توزیـع D (طبـق اسـتاندارد945-1:2019 ISO ) در اطــراف مغزی هــا و بــا انــدازهای کوچکتــر از فلــز پایــه (15 تــا 30 میکـرون) دیـده میشـوند (شـکل 3).

بـه طـور مشـخص ایـن امـر بــه دلیــل ســرعت ســریع تر تبلــور در حجم هــای موضعــی چــدن و تأثیـر سـردکنندگی مفتول هـای تقویت کننـده بـوده اسـت، همچنیـن تعـداد ذرات گرافیـت در اطـراف مغزی هـای فـولادی نسـبت بـه فلـز اصلـی کمتـر بـود، زیـرا چـدن در ایـن موضـع کربن زدایـی شـده کـه موجـب کاهـش در انتشـار کربـن بـه شـکل آزاد گردیـده اسـت.

گرافیـت فـرم I بـا توزیـع D (مطابـق اسـتاندارد 945-1:2019 ISO ) بــا انــدازه 15 تــا 30 میکــرون در اطــراف مغزی هــای تقویت کننــده فـولاد ضـد زنـگ نیـز مشـاهده شـد (شـکل 4)، البتـه در مقایسـه بـا نمونــه چدنــی تقویــت شــده بــا ســیم فــولاد کربنــی ناحیــه تخلیــه شــده از ذرات کربــن بــا عمــق بیشــتری از ســطح مغــزی گســترش یافتـه اسـت.

امــا ریزســاختار نمونه های اچ شــده چــدن تقویــت شــده بــا ســیم فــولادی بــا قطــر 2، 3 و 4 میلیمتــر مشــابه هســتند (شــکل 5)، یــک لایــه کربن زدایــی شــده در چــدن (ناحیــه I)  بــا ضخامــت 0/1 تــا 0/2 میلیمتــر در اطــراف مغــزی فــولادی بــه دلیــل نفــوذ کربــن از چـدن بـه فـولاد بـه لحـاظ اختلاف قابـل توجـه در مقـدار کربـن زمینـه چدنـی بـا مغـزی تقویت کننـده بـه وجـود آمـده اسـت، ایـن امـر همچنیـن منجـر بـه تغییـر سـاختار مغـزی فـولادی تقویت کننـده شـده بـه طـوری کـه در قسـمت مرکـزی آن سـاختار فریـت بـا مقـدار کمــی پرلیــت باقــی مانــده، امــا در ناحیــه III بــا نزدیــک شــدن بــه فصــل مشــترک ســاختار بــه پرلیــت تغییــر یافتــه و در ناحیــه II ســاختار، پرلیــت بــا شــبکه ســمانتیت در نزدیــک ســطح اســت.

در نمونه های تقویـت شـده بـا سـیم های بـه قطـر 3 و 4 میلیمتـر، ضخامــت لایــه کربندهی شــده 0/4 تــا 0/45 میلیمتــر و 0/18 تــا 0/23 میلیمتــر کــه ناحیــه پرلیــت بــا شــبکه ســمانتیت اســت. در مـورد سـیم بـه قطـر 2 میلیمتـر، ناحیـه پرلیـت بـا شـبکه سـمانتیت 0/25 تــا 0/3 میلیمتــر و کل ضخامــت لایــه کربندهــی شــده 0/46 تــا 0/51 میلیمتــر بــوده اســت. بدیــن ترتیــب کربندهــی در ســیم 2 میلیمتــری بزرگتــر از ســیم های 3 و 4 میلیمتــری بــوده زیــرا بــه دلیـل ضخامـت و جـرم پائین تـر، فلـز پایـه را کمتـر خنـک کـرده و در نتیجـه زمـان حضـور سیسـتم در درجـه حرارتـی کـه نفـوذ کربـن بـه طــور فعــال انجــام می شود طولانی تــر بــوده اســت.

در شـکل 6 ریزسـاختار چـدن کـه بـا سـیم (طنـاب) فـولاد ضـد زنـگ 4و 2 میلیمتـری تقویـت شـده، پـس از اچ کـردن نشـان داده شـده اســت. ســاختار در مرکــز آســتنیتی باقیمانــده و در ناحیــه نزدیــک ســطح بــه دلیــل کربندهــی، کاربیدهــای کــروم وجــود دارد. حضــور کاربیدهــای کــروم کــه مقاومــت بــه خوردگــی فــولاد آســتنیتی را کاهــش میدهــد میتوانــد بــا اثــرات اچ کــردن نمونه ها مــورد قضــاوت و بررســی قــرار گیــرد .

شــکل a6 نشــان میدهــد تمامــی الیــاف ســیم بــه صــورت جزیــی در زمینــه آلیــاژ حــل شــده کــه منجــر بــه تشــکیل یــک ناحیــه عریـض انتقالـی گشـته اسـت. ضخامـت ایـن لایـه انتقالـی 0/8 تـا 1/1 میلیمتــر بــرای ســیم های مغــزی 4 و 2 میلیمتــری اســت. بــرای بررســی بیشــتر ریزســاختار ناحیــه انتقــال از یــک الکتــرون میکروســکوپ مجهــز بــه سیســتم اســپکترومتری EDX اســتفاده شــد. در شــکل ۷ ریزســاختارهای SEM و در جــدول 3 نتایــج آنالیــز شـیمیایی EDX بـر روی نقـاط مشـخص شـده در شـکل ۷ ارائـه شـده اســت.

منطقـه انتقالـی شـامل پرلیـت، لدبوریـت و کاربیـد و پرلیـت حـاوی Cr و Ni علاوه بــر Si و Mn اســت. در یــک فاصلــه 50 میکرونــی از مـرز تقویـت، پرلیـت حـاوی 2/5 درصـد کـروم و نیـکل (نقـاط 1 و 5 شـکل ۷) بـوده ولـی مقـدار کـروم و نیـکل (نقـاط 3 و ۷) بـا فاصلـه از منطقـه تقویـت کاهـش یافتـه اسـت.

در ســاختار لایــه انتقالــی، لدبوریــت لانــه زنبــوری قابــل تشــخیص می باشــد کــه شــامل پرلیــت (نقطــه 9 حــاوی کــروم )(نقطــه 10 شــکل (۷) اســت. آنالیــز نشــان می دهــد کــه لایــه انتقالــی کاربیــد ســمانتیت بــوده کــه بــا کــروم آلیــاژی شــده اســت. از تحقیقــات قبلــی مشــخص شــده کــه کــروم تــا 20 درصــد در ســمنتیت حــل می شــود. از ( 3/6 درصــد ) نقطــه 4 تــا 11 درصــد نقطــه 6 کــروم در ایـن کاربیدهـا حـل می شـود. حضـور کاربیدهـا در سـاختار چـدن تقویـت شـده باعـث افزایـش مقاومـت بـه فرسـایش شـده در حالـی کــه اســتحکام و چقرمگــی کاهــش می یابــد.

مغزی هــای تقویت کننــده بــه شــکل ســیم نســبت بــه صفحــه فــولاد ضــد زنــگ واکنــش اتصــال شــدیدتری بــا چــدن دارنــد (15 و 13 )طبیعــت ایــن واکنــش متقابــل تحــت تأثیــر ایــن واقعیــت بـوده کـه سـیم از تمـام جهت هـا بـه وسـیله چـدن احاطـه شـده و بهتـر گـرم می شـود و یـک سـطح بزرگتـری بـرای واکنـش شـیمیایی داشـته بنابرایـن تقویـت بـا سـیم در مقایسـه بـا صفحه هـای فـولاد

ضــد زنــگ واکنــش اتصــال قوی تــری دارد، بــه همیــن لحــاظ ضخامــت لایــه انتقالــی شــامل کاربیدهــای جدیــد شــکل گرفتــه، بزرگتــر اســت. همچنیـن در اثـر نسـبت جرمهـای قسـمت ریختگـی و تقویت کننـده تشــدید فراینــد انتقــال حــرارت و جــرم شــدید می شود. امتیــاز قابــل توجــه جــرم چــدن نســبت بــه جــرم مغزی هــا بــه افزایــش شـدت فرآیندهـای جـرم و حـرارت در ناحیـه انتقالـی کمـک کـرده و مقادیــر ضریــب موثــر نفــوذ عناصــر شــیمیایی را افزایــش میدهــد، الیـاف سـیم (طنـاب) بـه دلیـل ضخامـت انـدک، بیشـتر تحـت تأثیـر فلـز زمینـه اسـت کـه شـرایط را بـرای واکنـش شـدید متقابـل فراهـم میکنــد.

حضــور یــک لایــه نفــوذی متراکــم موجــب یــک اثــر مثبــت از محصــولات حاصــل تجزیــه EPS بــر شــکل گیری اتصــال بیــن فلــز زمینــه و تقویت کننــده شــده و بــه طــور کلــی باعــث ارتقــای روش LFC بــرای تولیــد چنیــن کمپوزیت هــای ریختگــی میگــردد. بــه علاوه بــه وجــود آمــدن اتصــال بیــن فلــز زمینــه و تقویت کننــده تحــت تأثیــر میــزان خلاء در قالــب اســت.

متناســب بــا مقــدار خـلاء، جبهـه واکنـش فلـز زمینـه بـا مـدل فومـی شـرایط متفاوتـی می یابـد. کـه میتوانـد یـا بـه هـدف حـذف محصـولات تجزیـه پلـی اسـتایرن از بیـن پوشـان نسـوز یـا تأخیـر ایـن محصـولات بـر روی سـطح تقویت کننـده، تشـکیل عیـوب در قطعـه ریختگـی منجـر گــردد. اجــزای تقویت کننــده کــه در مــدل فومــی در امتــداد جهــت حرکــت مــذاب هنــگام بارریــزی آلیــاژ تحــت خلاء قــرار میگیرنــد، شــرایطی بــرای جبهــه مــذاب بــه وجــود می آنــد کــه کمــک بــه جــذب گازهــا از مــذاب مــی کنــد.

نتیجه‌گیری:

کمپوزیت هـای ریختگـی چدنـی تقویـت شـده بـا فولادکربنـی و فـولاد ضـد زنـگ بـه طـور موفقیـت آمیـزی بـا روش LFC تولیـد شـدند . هنگامـی مـذاب چـدن خاکسـتری بـا سـیم فـولادی تحـت واکنـش قــرار میگیــرد، یــک لایــه انتقالــی همگــن و هومــوژن بــه وجــود می آید، کــه تشــکیل آن بــه دلیــل نفــوذ کربــن اســت. هنگامــی کـه چـدن خاکسـتری بـا فـولاد ضـد زنـگ وارد واکنـش شـود بیـن ایـن فلـزات غیـر همسـان یـک لایـه انتقالـی ضخیم تـری بـدون یـک فصــل مشــترک روشــن و واضــح بــه وجــود می آید.

ریــز ســاختار ایــن لایــه انتقالــی متفــاوت از ســاختار آلیــاژ زمینــه و ســاختار فلــز تقویت کننـده بـوده و حـاوی پرلیـت دارای Cr و Ni و سـمانتیت دارای Cr اسـت. تشـکیل ریزسـاختار و انـدازه ناحیـه انتقالـی تحـت تأثیـر ترکیــب شــیمیایی آلیــاژ زمینــه و فلــز تقویت کننــده، درجــه حــرارت مـذاب آلیـاژ زمینـه و سـرعت خنـک شـدن قطعـه و همچنیـن مقـدار فلــز تقویت کننــده و شــکل آن اســت.

منبع: 3 .Mater .Metal .Arc

منبع فارسی: ماهنامه مرداد 1403 – صنعت ریخته گری

ترجمه: عبدالحمید قدیمی

منابع:

• S. Acar, R. Gecü, A. Kisasöz, K.A. Güler, A. Karaaslan, Pract. Metallogr. 55 (11), 728-740 (2018)
• f.Guan, W. Jiang, G. Li, H. Jiang, J. Zhu, Z. Fan, Mater. Res. Express. 6 (9), 096529 (2019)
• K.H. Choe, K.S. Park, B.H. Kang, G.S. Cho, K.Y. Kim, K.W. Lee,S. Koroyasu, J. Mater. Sci. Tech. 24 (1), 60-64 (2008)
• W. Jiang, G. Li, Z. Fan, L. Wang, F. Liu, Metall. Mater. Trans. A, 47 (5), 2462-2470 (2016).DOI: https://doi.org/10.1007/s11661-016-3395-9
• G. Li, W. Yang, W. Jiang, F.Guan, H. Jiang, Y. Wu, Z. Fan, J. Mat.Process. Tech. 265, 112-121 (2019)
  DOI: https://doi.org/10.1016/j.jmatprotec.2018.10.010
• M. M. Hejazi, M. Divandari, E. Taghaddos, Mater. Design. 30 (4), 1085-1092 (2009). DOI: https://doi.org/10.1016/j.matdes.2008.06.032
• K.A. Guler, A. Kisasoz, A. Karaaslan, Mater. Test. 56 (9), 737-740 (2014). DOI: https://doi.org/10.3139/120.110625
• X. Xiaofeng, Y. Shengping, Y. Weixin, Z. Xiaoguang, X. Qiong, China Foundry. 9 (2), 136-142 (2012)
• W. Jiang, Z. Jiang, G. Li, Y. Wu, Z. Fan, Mater. Sci. Tech. 34 (4),487-492 (2018).DOI: https://doi.org/10.1080/02670836.2017.1407559
• A. Akdemir, H. Arikan, R. Kuş, Mater. Sci. Tech. 21 (9), 1099-1102 (2005). DOI: https://doi.org/10.1179/174328405X51785
• A. Akdemir, R. Kuş, M. Şimşir, Mater. Sci. Eng. A. 516 (1-2), 119-125 (2009). DOI: https://doi.org/10.1016/j.msea.2009.03.006
• A. Avcı, N. Ilkaya, M. Şimşir, A. Akdemir, J. Mat. Process. Tech. 209 (3), 1410-1416 (2009).DOI: https://doi.org/10.1016/j.jmatprotec.2008.03.052
• T. Wróbel, J. Wiedermann, P. Skupień, T. Indian I. Metals. 68 (4),571-580 (2015).DOI: https://doi.org/10.1007/s12666-014-0488-2
• N . Przyszlak, T. Wróbel, A. Dulska, Arch. Metall. Mater. 66 (1), 43-50 (2021). DOI: https://doi.org/10.24425/amm.2021.134757
• M. Cholewa, T. Wróbel, S. Tenerowicz, T. Szuter, Arch. Metall. Mater. 55 (3), 771-777 (2010).
• N . Przyszlak, T. Wróbel, Archives of Foundry Engineering. 19 (2), 29-34 (2019). DOI: https://doi.org/10.24425/afe.2019.127112
• I . Shalevska, P. Kaliuzhnyi, Technology Transfer: Fundamental Principles and Innovative Technical Solutions. 55-57 (2019).