ریخته گری مومی

روش ریخته گری مومی که با نام ریخته‌گری دقیق نیز شناخته می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین و البته معتبرترین روش‌های شکل‌دهی به‌حساب می‌آید. در این مقاله با این نوع روش‌ ریخته‌گری، انواع آن، کاربردها، ویژگی‌ها و خواص آن برای صنایع مختلف آشنا شویم.

سهند آذرین: ارائه دهنده خدمات ریخته‌ گری

جهت دریافت مشاوره تماس بگیرید.

ریخته گری مومی چیست؟

‌ریخته‌گری دقیق یا Investment Casting که با نام‌های ریخته‌گری به روش مومی یا ریخته‌گری ظریف نیز شناخته می‌شود، یک فرآیند صنعتی برای ساخت قطعات فلزی است. این روش بر پایه ریخته‌گری موم ذوب شده بوده و از آن برای تولید قطعات فلزی با هر نوع آلیاژی استفاده می‌شود.

در این روش از ریخته گری صنعتی، قالب‌های نسوز را با استفاده از مدل‌های از بین رونده تولید می‌کنند. سپس با انتقال فلز مذاب به داخل این نوع از قالب‌ها و سپس انجماد آن‌ها، قطعه نهایی را می‌سازند. مهم‌ترین مزیت این روش، تولید قطعاتی است که برای ساخت آن‌ها می‌بایست از فلزات مذاب با دمای ذوب بالا استفاده کرد.

چراکه تولید این نوع قطعات با استفاده از قالب‌های گچ و فلز امکان‌پذیر نیست و به همین دلیل از روش مومی برای آن‌ها استفاده می‌شود. ازطرفی دیگر، می‌توان گفت که این روش از ریخته‌گری دقیق بهترین شیوه برای تولید قطعات فلزی با هندسه پیچیده است.

قالب‌ها در این روش با استفاده از یک مدل مومی که متناسب با ابعاد قطعه مورد نظر است، تولید می‌شوند. مدل‌های مومی به‌کاررفته در این روش، جنس‌شان موم یا پلاستیک است و پس‌از ذوب‌کردن یا سوزاندن از محفظه قالب خارج می‌شوند.

به‌عبارتی، ریخته‌گری به روش مومی به‌معنای استفاده از موم فدا شونده برای تولید قطعات فلزی با هر نوع آلیاژی است. این روش که دقیق‌ترین فرآیند تولید قطعات فلزی به‌حساب می‌آید، در ساخت فولاد آلیاژی، آلیاژهای برنزی، چدن داکتیل و همچنین چدن خاکستری کاربرد دارد.

انواع موم ریخته گری

موم ریخته‌گری با توجه به عواملی همچون پایداری ابعادی، بازیابی و بازیافت، فلو و صافی سطح انواع مختلفی دارد. انواع موم ریخته گری عبارت‌اند از موم ریخته‌گری پر شده، پر نشده، رانر یا راهگاه، محلول و موم-چسب.

مزایای ریخته گری مومی

از مهم‌ترین مزایای این روش می‌توان به دقت بالای ابعادی آن، کیفیت فوق‌العاده سطحی و قابلیت نامحدود پیچیدگی قطعات اشاره کرد. علاوه‌بر این، امکان ریخته‌گری با هر نوع از آلیاژ فلزات از دیگر مزایای این روش به‌حساب می‌آید.

تنوع ابعادی تولید قطعات با این روش ریخته‌گری از 0.6 میلی‌متر تا 7.5 سانتی‌متر متغیر است. خطای تولید قطعات در این روش، به اندازه 0.1 میلیمتر برای تولید 2.5 سانتی‌متر اولیه از قطعه است. نکته مهم دیگر این است که این روش در تولید ابعاد بالاتر از 2.5 سانتی‌متر، خطایی به‌اندازه 0.02 میلی‌متر دارد.

روش های ریخته گری مومی

برای تولید قطعات فلزی با این نوع ریخته‌گری، معمولا از 2 روش استفاده می‌شود که در ادامه هریک از آن‌ها را توضیح می‌دهیم:

روش اول: در این روش موم داخل قالب‌ها ریخته شده و سپس گردانده می‌شود تا یک لایه از موم لایه سطحی داخل قالب را بپوشاند. این کار آن‌قدر تکرار می‌شود تا الگوی نهایی به‌دست بیاید.
روش دوم: روش دیگر عبارت است از پرکردن کل قالب با موم مذاب و سرد کردن آن برای تولید الگوی نهایی.

ریخته گری مومی چه مراحلی دارد؟

این نوع روش ریخته‌گری در 9 مرحله به‌صورت زیر انجام می‌شود که آن‌ها را در ادامه بیان خواهیم کرد:

طراحی الگوی اصلی: در گام نخست، طراح باید یک الگوی اصلی را از جنس موم، پلاستیک، خاک رس یا چوب بسازد. البته با پیشرفت تکنولوژی و ورود پرینت 3بعدی به صنایع، الگوی اصلی در این روش به راحتی طراحی و تولید می‌شود.
تولید قالب ریخته‌گری: پس‌از تولید الگوی اصلی، قالب ریخته‌گری با استفاده از موم فدا شونده تولید می‌شود. البته روش‌های تولید قالب ریخته‌گری مختلف است و می‌تواند به‌طور مستقیم با استفاده از قالب اصلی انجام شود.
تولید مدل‌های مومی: در این مرحله، مدل‌ها با استفاده از پلاستیک، موم یا جیوه منجمد با یکی از روش‌هایی که در بخش قبل گفتیم، ساخته می‌شوند.
ساخت درختچه مونتاژ: در این مرحله الگوهای مومی به‌صورت یک الگوی بزرگ‌تر مونتاژ می‌شوند. در واقع می‌توان گفت که این الگوهای درختچه‌مانند، قطعات را در یک بارریزی تولید می‌کنند.
ساخت قالب سرامیکی: درختچه‌های مونتاژ شده در مرحله قبل، داخل دوغاب‌های مواد نسوز فرو برده شده و خارج می‌شوند. سپس بعداز خشک‌شدن دوغاب، تا جایی که مدل به ضخامت مورد نیاز برسد، این مرحله تکرار خواهد شد. بعداز آن قالب‌ها برای مدت‌زمان 16 تا 48 ساعت در محفظه‌های مخصوص برای خشک‌شدن قرار داده می‌شوند.
موم‌زدایی: پس‌از آماده‌شدن قالب‌های سرامیکی، درختچه به‌صورت وارونه در کوره‌های مخصوصی قرار می‌گیرد تا موم داخل آن ذوب شده و خارج شود.
حرارت‌دادن به قالب‌ها: در این مرحله قالب‌های ساخته شده تا دمای 900 تا 1100درجه سانتی‌گراد حرارت می‌بینند. این کار باعث می‌شود تا رطوبت و همچنین موم‌های باقیمانده از قالب‌ها پاکسازی شوند.
بارریزی: در این مرحله با توجه به قالب‌ها و ابعاد آن‌ها، از روش‌های مختلفی برای ذوب‌ریزی استفاده می‌شود. متداول‌ترین روش‌های بارریزی عبارت‌اند از ریخته‌گری در خلاء، گریز از مرکز، تحت فشار و ریختن مواد مذاب با استفاده از نیروی گرانش.
جدا کردن قطعات نهایی: پس‌از آماده‌شدن قطعه، در نهایت با استفاده از چکش یا با لرزش جدا می‌شود.

کاربرد ریخته گری مومی در صنایع چیست؟

این روش ریخته‌گری کاربردهای بسیار گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد و امروز به فرآیندی تضمین شده برای تولید دقیق قطعات فلزی تبدیل شده است. در این روش، قالب‌های هندسی با ظرافت و دقت بسیار بالا کاربردهای فراوانی در ساخت تجهیزات و قطعات مهندسی، هوافضا، نظامی، پزشکی و حتی دندان‌پزشکی دارند.

خواص ریخته گری مومی

از مهم‌ترین خواص ریخته‌گری به روش مومی، می‌توان به بهبود مات و براق بودن، آبگریزی، مقاومت در برابر ساییدگی اشاره کرد. همچنین مقاومت در برابر آسیب‌دیدگی، خوردگی و همچنین ضدانسداد بودن ازجمله دیگر خواص این روش است.

مشخصات ریخته گری مومی

اگر بخواهیم مشخصات ریخته گری به روش مومی را به شما بگوییم، باید به موارد زیر اشاره کنیم:

نقطه ذوب بالاتر از 40درجه سانتی‌گراد
مخلوط شوندگی بالا با مواد مختلف
ازدست‌دادن خواص فیزیکی در دمای نزدیک به نقطه ذوب

ویژگی ریخته گری مومی

از مهم‌ترین ویژگی‌های ریخته گری با روش مومی که می‌توان آن‌ها را جزء مشخصات و خواص این روش صنعتی دانست، باید به موارد زیر اشاره کرد:

انجام فرآیند ریخته‌گری در شرایط خلاء
تولید قطعات آلیاژی ظریف با ابعاد بسیار دقیق
قابلیت انجام فرآیند تولید قطعات فلزی در شرایط حساس

سخن نهایی

امروز در این مقاله در مورد یکی از قدیمی‌ترین و البته دقیق‌ترین روش‌های ریخته‌گری صحبت کردیم. ریخته‌گری از نوع مومی یکی از روش‌های رایج در تولید انواع قطعات آلیازهای مختلف فلزات با ابعاد بسیار دقیق است. مجموعه سهند آذرین یکی از معتبرترین مراکز صنعتی تولید قطعات و تجهیزات صنعتی است.

این مجموعه تولیدی انواع قطعات مورد نیاز صنایع مختلف را که نیاز به ریخته‌گری به روش دقیق دارند را انجام می‌دهد. شما می‌توانید سفارش‌های ریخته گری مومی خود را برای تولید قطعات مختلف در سایت ما ثبت کنید.

سوالات متداول

1) ریخته گری مومی چیست؟

ریخته گری مومی یک فرآیند تولید است که در آن فلزات مایع به قالب های مومی ریخته می شوند. قالب های مومی پس از ریخته گری فلزات مایع، ذوب می شوند و فلزات مایع به شکل دلخواه در می آیند.

2) ریخته گری مومی چگونه کار می کند؟

در ریخته گری مومی، ابتدا یک مدل مومی از قطعه مورد نظر ساخته می شود. سپس، مدل مومی در یک قالب گچی قرار می گیرد. پس از آن، فلزات مایع به قالب گچی ریخته می شوند. فلزات مایع در قالب گچی سرد می شوند و به شکل مدل مومی در می آیند. در نهایت، مدل مومی از قالب گچی خارج می شود و فلزات مایع به شکل دلخواه در می آیند.

3) ریخته گری مومی چه مزایایی دارد؟

ریخته گری مومی می تواند برای تولید قطعات با دقت بالا و با سطح صاف استفاده شود. همچنین، این فرآیند می تواند برای تولید قطعات با اشکال پیچیده استفاده شود.